Roos van Leary: sleutel tot een succesvolle groepsbrainstorm

Ontdek hoe je de krachtige Roos van Leary-methode kunt gebruiken om je brainstormsessies te transformeren en tot succesvolle resultaten te leiden. Leer effectieve communicatie- en samenwerkingsstrategieën voor een creatievere en productievere brainstormervaring.

De praktijk

In een knusse, creatieve omgeving, gedecoreerd met een bonte verzameling post-its in alle kleuren van de regenboog en vrolijke stiften, bevind ik me te midden van tien teamleden met diverse culturele achtergronden. Onze missie? Een gloednieuw idee smeden om een bestaand vraagstuk te ontrafelen. De atmosfeer bruist van opwinding en energie. Maar al snel wordt duidelijk dat deze deelnemers een rijk palet aan gedragingen vertonen…

Helen steelt als eerste de show. Ze praat vlot, maar elk idee dat niet uit haar eigen hoek komt, wordt onmiddellijk verworpen. Leila, daarentegen, laat haar verbeelding de vrije loop, met wilde voorstellen zoals een raket die door ballonnen wordt voortgestuwd en landt op Mars. Hoewel inspirerend, verstomt ze al snel na de eerste afwijzing door Helen. Sander zit kalm naast Leila. Hij is wel aanwezig, maar deelt zelden zijn gedachten. Aan de overzijde van de tafel treffen we Annelies aan. Ze saboteert ideeën en probeert anderen te overtreffen, eerder dan samen te werken. Midden in deze chaos verschijnt Rob, die prompt klaarstaat om de problemen van iedereen op te lossen, nog voor iemand om hulp vraagt. Naast mij staat Aisha die met moppen en lachen de oplopende spanning in de groep probeert te sussen, met als gevolg dat de brainstormsessie bijna uit de hand loopt. Max heeft totaal geen interesse in wat er zich afspeelt en is verdiept in zijn telefoon, bijna buiten de groep vallend. En dan is er ook nog Sarah, die elk idee tot op het bot ontleden moet voordat ze het überhaupt goedkeurt, wat de sessie danig vertraagt.

Kortom, het lijkt wel een vat vol kleurrijk gedrag en conflicterende belangen. Herkenbaar, niet?

Een waardevol instrument

Ik pas mijn houding aan, benoem ons gezamenlijke doel, prikkel, vraag en stuur bij waar nodig. Ik wek Helen’s positiviteit op, moedig Leila aan om concrete ideeën te delen, daag Raj uit om actief deel te nemen aan de discussie, inspireer Mei om samen te werken, rem Rob af om niet te snel in te grijpen, stimuleer Aisha om haar moppen te bewaren, daag Max uit om zijn telefoon neer te leggen, en motiveer Sarah om wat minder te analyseren.

Het werkt. De sfeer evolueert gestaag, en de brainstormsessie wordt productiever en leuker. De Roos van Leary blijkt een waardevol instrument om de dynamiek in de groep te begrijpen en aan te passen, zodat de onderlinge samenwerking verbeterd. Inzicht in de werking van de Roos van Leary biedt houvast voor het bijsturen van interpersoonlijke relaties.

Na afloop van de sessie besef ik opnieuw hoe waardevol psychologische modellen kunnen zijn in het dagelijkse leven, vooral wanneer je te maken hebt met een gevarieerde mix van persoonlijkheden en culturen in een brainstormsessie.

Tool voor een verbeterde groepsdynamiek

De Roos van Leary is een psychologische model dat gebruikt wordt om interpersoonlijke dynamieken en gedragspatronen te analyseren en begrijpen. Het is ontwikkeld door Timothy Leary en is een model voor de analyse van interpersoonlijk gedrag en communicatie. Het model gaat ervan uit dat gedrag reacties oproept en richt zich op gedragsinteractie, zonder mensen te classificeren op basis van persoonlijkheidskenmerken.

Dit model bestaat uit acht gedragsposities gerangschikt op twee dimensies: dominantie-onderdanigheid (boven – onder) en samenwerking-tegenwerking (samen – tegen). Het gedrag van een persoon kan een natuurlijke reactie bij anderen oproepen, en de positie die je zelf inneemt, beïnvloedt de positie van anderen. Deze gedragsposities worden weergegeven op de horizontale-as (onderlinge relatie) en de verticale-as (opstelling ten opzichte van elkaar). De Roos van Leary identificeert vier gedragspatronen.

• Samen: dit omvat verantwoordelijkheid, behulpzaamheid, respect, dankbaarheid en samenwerking.
• Tegen: dit omvat onafhankelijkheid, wantrouwen, standvastigheid, kritiek en twijfelachtigheid.
• Boven: dit omvat actie, initiatief, invloed, controle en motivatie.
• Onder: dit omvat passiviteit, afhankelijkheid, onderdanigheid, conformiteit en bescheidenheid.

Leary ontdekte dat deze vier patronen met elkaar verband houden. Wanneer individuen gedrag vertonen dat samenwerking impliceert, stimuleren ze soortgelijk gedrag bij anderen. Als mensen daarentegen gedrag vertonen dat als tegengesteld wordt beschouwd, roepen ze reacties op die hiermee in conflict zijn. Gedrag dat dominantie suggereert, activeert onderdanig gedrag bij anderen, terwijl gedrag dat onderdanig lijkt, leidt tot leidend gedrag bij anderen.

Een handig instrument

De Roos van Leary biedt een handig instrument om gedrag te categoriseren in een overzichtelijk visueel model. Hierdoor kun je gedrag analyseren door simpelweg te vragen of het samen of tegen is, boven of onder. Dit is niet alleen nuttig om inzicht te krijgen in iemands gedrag, maar ook om effectief te reageren en gedrag te beïnvloeden. Leary benadrukt dat gedrag altijd een reactie is op ander gedrag en voortkomt uit een achtergrond, oorzaak en bron. Het is daarom belangrijk om gedrag niet automatisch als goed of fout te beoordelen, aangezien dit afhankelijk is van de situatie. Ieder mens heeft het vermogen om alle acht gedragingen bewust toe te passen, afhankelijk van de omstandigheden, doelen en de persoon waarmee ze te maken hebben.

De Roos van Leary is dus niet bedoeld om iemands karakter te categoriseren, maar om gedrag en gedragspatronen te begrijpen en te beschrijven. Het biedt een eenvoudige en praktische manier om gedragspatronen en interpersoonlijke dynamieken te verklaren en kan helpen begrijpen hoe mensen in interacties een rol spelen en hoe hun gedrag anderen kan beïnvloeden. Belangrijk is te onthouden dat er geen goed of fout gedrag is; elke positie heeft waarde.

Pionier

Leary was de pionier in het ontwikkelen van het oorspronkelijke interpersoonlijke circumplexdiagram, samen met andere diagrammen om deze complexe dynamiek te beschrijven. In latere jaren hebben psychologen herzieningen aangebracht in Leary’s circumplex, wat heeft geleid tot de huidige vorm ervan, die nog steeds enkele gelijkenissen vertoont. De verticale as vertegenwoordigt nu keuzevrijheid of assertiviteit, terwijl de horizontale as gemeenschap of mededogen weergeeft.

Onderstaande video bespreekt het interpersoonlijke circumplex en laten zien hoe je circumplexonderzoek kunt toepassen in teamomgevingen. Ze behandelen verschillende belangrijke onderwerpen voor teamleden, met speciale aandacht voor het begrip teamcultuur.

Gerelateerd

• Timothy Leary – Interpersonal Circle Model of Personality
• Timothy Leary – Interpersonal circumplex (Leary Circumplex of Leary Circle)
• Timothy Leary