Brainstormen is een verzamelnaam voor technieken waarbij een individu of een groep deelnemers spontane ideeën genereren welke een of meerdere problemen kunnen oplossen. Een brainstormsessie kan op verschillende manieren worden uitgevoerd maar de essentie is hetzelfde. Een deelnemer bekijkt een onderwerp van verschillende kanten en komt met ideeën. Ze schrijft of schrijven (anoniem) alle gedachten op en maken vervolgens een sortering of prioritering.Hieruit komt dan de oplossing voort.

Een goede brainstorm bestaat uit 5 stappen:

  1. Zorg voor de goede omgeving en de juiste sfeer. Als de omgeving prettig aanvoelt en de benodigde materialen en bronnen aanwezig zijn ligt er al een hele mooie basis voor een succesvolle sessie. Zodra deze ruimte er is is kan er gezocht worden naar een diverse groep mensen met verschillende achtergronden zodat er een team ontstaat waarmee gewerkt kan worden.
  2. Presenteer het probleem als een als vraag geformuleerde uitdaging. Het probleem wordt inclusief alle relevante informatie gepresenteerd aan de teamleden. Een uitdagende vraag zorgt voor focus en zet aan tot actief deelnemen aan de discussie.
  3. Stel een tijdschema op en leg de 4 regels uit aan de deelnemers:
    1. Genereer zoveel mogelijk ideeën
    2. Geen idee is slecht
    3. Analyse of beoordeling van ideeën is niet toegestaan totdat de sessie is afgelopen
    4. Iedereen kan voortbouwen op de ideeën van anderen.
  4. Voer de sessie uit. Hiervoor kun je gebruik maken van verschillende methodieken maar komt in essentie neer op het genereren en presenteren van de ideeën.
  5. Analyseer, orden en evalueer alle ideeën. Ook hiervoor zijn meerdere tools zoals bijvoorbeeld een affiniteit diagram, welke een hulpmiddel kan zijn in het groeperen van de gegevens.

Welke 4 regels kent een brainstorm?

  1. Hoe meer hoe beter. Brainstormen richt zich op de kwantiteit, die later in kwaliteit verandert. Hoe meer ideeën een team genereert, hoe groter de kans om een oplossing te vinden.
  2. Bekritiseer niet. Het doel van brainstormen is om een pool van ideeën te genereren. Kritiek zorgt ervoor dat mensen minder open zijn en zich aangevallen kunnen voelen. Er is dus geen goed of fout. In plaats van de ideeën te bekritiseren, richten de deelnemers zich op het uitbreiden van de ideeën of het creëren van nieuwe ideeën.
  3. Moedig ongebruikelijke ideeën aan. Het is normaal als sommige ideeën grappig of vreemd zijn. De taak van een begeleider is om mensen aan te moedigen om te delen wat er in hun hoofd verborgen is.
  4. Bouw voort op eerder gegenereerde ideeën. Een goed idee ontstaat veelal door andere dwarsverbanden te leggen of een iets andere toepassing. Een ontwerper zou de bruikbaarheid van de suggestie van een teamgenoot niet moeten betwisten.

Maar allerbelangrijkste is dat de deelnemers er plezier aan kunnen beleven en dat het een energie gevende en prikkelende bijeenkomst is!

Waar kun je op letten als je met een groep werkt?

Van groepen wordt vaak gezegd dat ze beter in staat zijn dan individuen bij het bedenken van ideeën of oplossingen voor problemen (Osborn, 1957). De leden binnen een groep inspireren elkaar om ideeën te bedenken waar ze alleen niet aan zouden hebben gedacht. Brainstormen als groepstechniek zou moeten resulteren in betere prestaties. Een groep krijgt instructies om ideeën te genereren zonder op enigerlei wijze kritisch of veroordelend te zijn. Ideeën zullen later worden geëvalueerd en aangepast. Onderzoek laat echter zien dat de prestaties van interacterende groepen die brainstormen niet superieur zijn aan die van nominale groepen (niet inter-actief). (McGlynn, McGurk, Effland, Johll, & Harding, 2004). In plaats van elkaar te inspireren, remmen groepsleden elkaar vaak af.

  1. Een deel van de moeilijkheid is ongetwijfeld toe te schrijven aan procesverlies. De groep besteedt misschien niet zoveel tijd als individuen aan het bedenken van ideeën.
  2. Misschien nog belangrijker is dat individuen vanwege verlegenheid of sociale angst terughoudend kunnen zijn om ideeën in de groep te delen. In zijn eentje kan iemand meer zelfvertrouwen hebben en zekerder zijn bij het genereren van ideeën.
  3. Ten slotte besteden leden, wanneer ze in een live groep werken, het grootste deel van hun tijd aan het luisteren naar anderen in plaats van opties te bedenken.

Binnenkort meer over hoe je dit kunt vermijden.

©Afbeelding: Fun for Two door John Heywood (photographer) – 1969 – Victoria and Albert Museum, United Kingdom – CC BY. Europeana.