Vormgeving & gedrag | Hoe vorm ons denken en doen beïnvloedt
De kleine stad – Obsidian voor je studie2025-09-25T15:42:45+02:00

De kleine stad – Obsidian voor je studie

Van lineair pad naar levend kennisnetwerk

Hallo lezers, bedankt voor jullie interesse en het meelezen met mijn zoektocht!

Want, eerlijk is eerlijk, ik heb de afgelopen jaren hard gezocht naar een manier om mijn studie- en levenslessen een beetje geordend te houden. Leren voelt vaak als een rechte weg, van hoofdstuk naar hoofdstuk, van samenvatting naar samenvatting, flashkaart na flashkaart… Maar wat als het anders kon? Wat als kennis een levende stad wordt, die meegroeit met alles wat je leert? Dat is wat ik heb ontdekt met De kleine stad.

Het is een methode die ik heb gebouwd vanuit mijn eigen worsteling. Geïnspireerd door een eenvoudige methode die ze de Zettelkasten noemen, bedacht door de Duitse socioloog Niklas Luhmann, ben ik aan de slag gegaan. In plaats van lange, statische documenten, werk ik met korte, modulaire notities. Een notitie voor elk idee, verbonden door links, zodat er een organisch netwerk ontstaat.

De afgelopen jaren, eigenlijk sinds de start van Obsidian in 2020, heb ik geëxperimenteerd met wat voor mij werkt. Wat ik heb ontdekt, is dat ons geheugen floreert bij spaced repetition, het krijgen van inzicht in je eigen hiaten, het leggen van verbindingen, tegenstellingen en overeenkomsten, en het verwoorden van kennis in je eigen woorden. Dit alles, gecombineerd met de ongekende mogelijkheden van AI, vormde de basis van mijn project.

De kern van het idee: een stad van kennis

Mijn notities zie ik als kleine post-its die ik in een denkbeeldige, ruimtelijke omgeving plaats. Het is een plek waar ik niet verdwaal in informatie, maar waar ik stap voor stap ideeën ontwikkel, ze verbind en omzet in betekenisvolle kennis. Dit is mijn persoonlijke geheugenpaleis geworden, gebaseerd op de eeuwenoude Loci-methode. Door kennis te koppelen aan herkenbare plekken, onthoud je informatie sneller en vind je het makkelijker terug.

De methode werkt voor mij om een paar redenen:

  • Het voelt herkenbaar: Zoals De Digitale Stad (DDS) ooit het internet toegankelijk maakte, maakt de stad je kennis navigeerbaar. Het voelt niet nieuw, het voelt vertrouwd.
  • Het is een geheugensteun: Door kennis buiten jezelf te plaatsen in een ‘bibliotheek’ of op een ‘dorpsplein’, maak je het tastbaar en makkelijker om te onthouden.
  • Kennis wordt levend: Je notities worden geen statische bestanden. Het worden dynamische entiteiten met een vaste plek, passend bij hoe wij denken en de wereld ervaren. De inhoud verandert mee met de kennis die je opbouwt.

De structuur en workflow

We gebruiken de Zettelkasten-methode om je notities te organiseren in vier soorten, elk met hun eigen functie:

  • Vluchtige notities (Fleeting notes): Dit zijn je snelle ideeën die je overal opschrijft. Hun vaste plek is 001 Het dorpsplein.
  • Literatuurnotities (Literature notes): Notities die je maakt tijdens het lezen of luisteren van bronnen. Je verzamelt ze in 002 De bibliotheek.
  • Permanente notities (Permanent notes): Dit zijn de uitgewerkte, originele ideeën in je eigen woorden, verbonden met links. Ze vormen de kern van je stad.
  • Projectnotities (Project notes): Praktische notities voor een specifiek doel, herkenbaar via tags.

En om je te helpen navigeren door je stad, is er een mappenstructuur. Elke ‘plek’ heeft een specifieke functie:

  • 001 Het dorpsplein: Je startpunt voor al je vluchtige gedachten.
  • 002 De bibliotheek: De plek om je literatuur- en permanente notities te organiseren en duurzaam op te slaan.
  • 003 De universiteit: Hier sla je lineaire informatie op, zoals de structuur van een cursus of een vakgebied.
  • 004 De kaartenkamer: De plek voor overzichten van grotere onderwerpen of projecten (MOCs).
  • 005 Het laboratorium: Waar je output creëert, zoals essays of blogposts.
  • 006 Het postkantoor: Voor je persoonlijke notities over contacten en relaties.
  • 007 De opslagschuur: Functionele opslag voor knipsels, sjablonen, begrippen en personen.

Met deze aanpak wordt je Obsidian-vault meer dan een verzameling feiten. Het wordt een dynamische, groeiende wereld van onderling verbonden ideeën. Dit is je eigen persoonlijke zoektocht naar kennis, waarbij elke notitie een stap op de weg is, elke link een nieuw pad onthult, en elke MOC een kaart is van het landschap dat je hebt ontdekt.

Ik ben benieuwd wat jij ervan vindt. Klaar om te beginnen met bouwen?

Het grote geheel

Let op: Dit is pas de basis. In blogposts en online bijeenkomsten zal ik laten zien hoe deze structuur in de praktijk tot leven komt. Je leert hoe je er dagelijks mee werkt en hoe de theorie achter het systeem je helpt om je kennis te laten groeien.

Niet samenvatten maar verbinden, de kracht van kleine notities

Notetaking is meer dan samenvatten: het is een manier om kennis te verzamelen, ordenen en verbinden. Door atomaire notities te maken en dwarsverbanden zichtbaar te maken, ontdek je patronen en hiaten. Dit levert niet alleen betere papers en onderzoek op, maar ook persoonlijke inzichten en creativiteit die verder gaan dan lineair studeren.

Hoe ik lesmateriaal omzet in speelbare kennis

Onlangs had ik een mondeling tentamen over Cognitie en AI. Dit gaf me de bevestiging dat kennis doorgronden iets anders is dan reproduceren. Met behulp van Obsidian en de Zettelkasten-methode zet ik lineaire lesstof om in een persoonlijk kennisnetwerk. Ik laat je zien hoe ik dit aanpak, van het screenen van lesmateriaal tot het 'spelen' met kennis in mijn eigen database.

Bouwen aan een kennisnetwerk met Obsidian en AI

In deze serie laat ik zien hoe ik mijn kennis organiseer en mijn denken stimuleer met Obsidian en AI als extern brein. Geïnspireerd door Niklas Luhmann en Erica (alias Silver) deel ik mijn notitiesysteem met tags en properties, en hoe loslaten van controle en creativiteit bijdragen aan helder denken.

Ga naar de bovenkant