Een stad die met je meedenkt
We leren vaak lineair — stap voor stap, van bron naar samenvatting naar toets. Maar echte kennis groeit niet in een rechte lijn. Ze ontstaat in verbindingen, herhaling en toepassing. De kleine stad v0.2 is een concept dat ik heb uitgewerkt binnen Obsidian. Niet omdat het per se om die tool gaat, maar omdat Obsidian je data loskoppelt van commerciële software en zo ruimte biedt om zelf te bouwen. Het idee laat zich echter eenvoudig vertalen naar andere notetaking-systemen. Het gaat niet om het programma, maar om de manier van denken: kennis zien als een groeiende, samenhangende structuur in plaats van losse notities. In deze stad is het atelier net zo belangrijk als de bibliotheek. Leren, denken en maken zijn geen afzonderlijke stappen, maar onderdelen van hetzelfde proces.
De stad als metafoor
De metafoor van een kleine stad helpt om kennis tastbaar te maken. Zoals ooit De Digitale Stad het internet begrijpelijk maakte door herkenbare plekken te gebruiken, zo brengt deze stad structuur aan in een landschap van gedachten en notities. Een bibliotheek om te bewaren, een dorpsplein om ideeën te laten ontstaan, een atelier om te maken. Door kennis aan plaatsen te koppelen, wordt herinneren bijna een vorm van reizen.
Soorten notities volgens de Zettelkasten-methode
De kleine stad is gebaseerd op de Zettelkasten-methode: notities die onderling verbonden zijn.
- Fleeting notes – losse ingevingen, vluchtig en voorlopig. Ze horen op het dorpsplein, waar ideeën nog kunnen stromen.
- Literature notes – notities uit boeken, artikelen of gesprekken, met referenties naar de bron.
- Permanent notes – uitgekristalliseerde gedachten in je eigen woorden, verbonden aan andere notities.
Samen vormen ze de lagen van je kennisstad: van spontane vondst tot blijvend inzicht.
De kern: relaties leggen
De echte waarde van je vault ligt niet in het aantal notities, maar in de relaties ertussen. Tussen bronnen, concepten, personen — maar ook tussen tags, thema’s en contexten. Die verbanden zijn de straten van je stad. Ze maken dat kennis niet verstoft, maar blijft ademen.
De plekken van de stad
- 000 Infozuil – Overzichten en kaarten die de grote lijnen tonen. Je eigen stadsplattegrond.
- 001 Dorpsplein – Vluchtige notities en losse ideeën. Aan het eind van de dag bepaal je wat blijft.
- 002 Universiteit – De plek van het leren: literatuur, cursussen, studienotities.
- 003 Bibliotheek – Duurzame kennis: begrippen, definities, personen, clippings, templates.
- 004 Atelier – De ruimte waar kennis vorm krijgt: een essay, blogpost of iets nieuws dat nog geen naam heeft.
Over helder denken, leren en scheppen
Kennis is meer dan informatie verzamelen. Ze is een vorm van aandacht — een manier van kijken die scherper wordt naarmate je verbanden legt en betekenis schept. In De kleine stad staat denken niet los van maken. Een idee dat je opschrijft is nog geen kennis; pas wanneer je ermee werkt, iets bouwt of deelt, krijgt het gewicht. Elke notitie is een huis. Elke link een straat. Elk inzicht een nieuw plein.
Zo groeit een levende kennisomgeving — een stad die met je meedenkt.
En omdat de stad gebouwd is op open principes, kan iedereen haar vormgeven naar eigen behoefte. en framework om mee te werken, niet een systeem om te volgen.
Doorbouwen op bestaande kennis, de anatomie van een kennisnetwerk
Het leggen van verbanden tussen informatie is cruciaal voor kennisverwerving. Onderzoek toont aan dat leren het actief integreren van nieuwe kennis in gestructureerde netwerken (schema's) is. Deze integratie, via relationele en redenerende taken (tijdlijnen, voor/tegens), versterkt de 'hersenspier', wat noodzakelijk is voor een veerkrachtig en vindbaar persoonlijk netwerk.
Van Brightspace naar Obsidian, voorbij het stupide uit je hoofd stampen
Weg met saai stampen! Dit is de eerste stap van een methode waarmee Open Universiteit studenten hun Brightspace lesmateriaal waardevol en lokaal kunnen opslaan in Obsidian. Ontdek hoe je in 4 fasen snel studiemateriaal ordent en koppelt, zodat je de basis legt voor duurzame kennisconsolidatie en effectief studeren.
Niet samenvatten maar verbinden, de kracht van kleine notities
Notetaking is meer dan samenvatten: het is een manier om kennis te verzamelen, ordenen en verbinden. Door atomaire notities te maken en dwarsverbanden zichtbaar te maken, ontdek je patronen en hiaten. Dit levert niet alleen betere papers en onderzoek op, maar ook persoonlijke inzichten en creativiteit die verder gaan dan lineair studeren.
Hoe ik lesmateriaal omzet in speelbare kennis
Onlangs had ik een mondeling tentamen over Cognitie en AI. Dit gaf me de bevestiging dat kennis doorgronden iets anders is dan reproduceren. Met behulp van Obsidian en de Zettelkasten-methode zet ik lineaire lesstof om in een persoonlijk kennisnetwerk. Ik laat je zien hoe ik dit aanpak, van het screenen van lesmateriaal tot het 'spelen' met kennis in mijn eigen database.
Bouwen aan een kennisnetwerk met Obsidian en AI
In deze serie laat ik zien hoe ik mijn kennis organiseer en mijn denken stimuleer met Obsidian en AI als extern brein. Geïnspireerd door Niklas Luhmann en Erica (alias Silver) deel ik mijn notitiesysteem met tags en properties, en hoe loslaten van controle en creativiteit bijdragen aan helder denken.
Informatie effectief beheren én onthouden: Obsidian + Zettelkasten-methode
Hoe heeft Obsidian mijn benadering van kennisverwerking verbeterd en wat is de impact van de Zettelkasten-methode op mijn begrip en retentie?
