Het participerende brein
De blogreeks Het participerende brein neemt je mee in mijn ontdekkingsreis door de wereld van het menselijk denken en wat dit betekent voor hoe we samen kunnen werken aan maatschappelijke vraagstukken. Als vormgever ben ik gefascineerd door de manier waarop we betekenis geven aan onze omgeving en hoe we samen tot nieuwe inzichten komen. In deze reeks deel ik mijn observaties, twijfels en inzichten. Het is een persoonlijke verkenning van hoe we participatieprocessen kunnen verbeteren door beter te begrijpen hoe we denken, leren en samenwerken. Een reis waarin theorie en praktijk elkaar voortdurend ontmoeten en verrijken, en waarin elke nieuwe vraag weer leidt tot onverwachte ontdekkingen.
Wanneer woorden niet genoeg zijn; design thinking in therapie, coaching en begeleiding
Soms zegt een beeld meer dan duizend woorden – en soms doet een tastbaar object dat ook. Waar gesprekken vastlopen, openen tactiele tools nieuwe deuren. Ze brengen inzichten die eerder ongrijpbaar leken, maken patronen zichtbaar en geven cliënten meer grip op hun proces. Hoe kunnen we deze benadering verder verfijnen en laten aansluiten bij de psychologische praktijk?
Van collectief naar persoonlijk, nieuwe inzichten in mijn ontwerponderzoek
In mijn ontwerponderzoek ontdekte ik hoe persoonlijke verhalen en collectieve processen elkaar versterken. Door mijn methodiek te vereenvoudigen tot vier stappen, creëer ik ruimte voor authenticiteit in participatieprocessen. Via Lanoek en OpenMinds bouw ik een brug tussen het individuele en collectieve, waarbij ieders unieke stem waardevol is. Een verkenning van hoe we trouw kunnen blijven aan onszelf.
De ontwerpende dialoog, hoe groepen (soms) slimmer worden
Hoe ontstaat collectieve wijsheid in groepen, en kan één individu invloed uitoefenen in een omgeving met dominante stemmen? Dit artikel belicht de impact van gelijke spreektijd, sociale sensitiviteit, neurodiversiteit en hybride werkvormen op samenwerking. Het onderzoekt hoe deze factoren groupthink doorbreken en bijdragen aan effectievere besluitvorming.
Creatieve autonomie en de rol van ontwerptools
Ivan Illich’s Tools for Conviviality (1973) blijft relevant in het digitale tijdperk. In plaats van afhankelijkheid van technologie, pleit Illich voor gereedschappen die onze creativiteit en autonomie bevorderen. Dit artikel onderzoekt hoe ruimte en gereedschappen deze principes versterken, en waarom dit belangrijker is dan ooit.
De expertise-paradox in participatieve processen
Als ontwerper ken ik dat gevoel: je zit in een sessie en merkt hoe je ervaring als een filter werkt. Laatst in Rotterdam viel het kwartje. Terwijl ik automatisch dacht "dat hebben we al geprobeerd", zag ik anderen worstelen met participatieprincipes die voor mij vanzelfsprekend waren. Het fascinerende is: expertise kan zowel verdiepen als beperken. Dit vijfde artikel onderzoekt die paradox.
De verborgen structuren achter participatie en betrokkenheid
In dit artikel deel ik een inzicht opgedaan tijdens gesprekken met bewoners van Weesp. Ik ontdekte de gelaagdheid van participatieprocessen, waarbij verschillende buurten unieke dynamieken vertonen. Dit inzicht werd verdiept door de theorieën van Hutchins en Van der Bijl-Brouwer, waarbij ik experimenteerde met flexibele participatievormen en het herkennen van onzichtbare structuren.
Co-cognitie, van automatische verwerking naar bewuste betekenis
Dit artikel onderzoekt hoe ontwerpers en ambtenaren elkaars vaktaal verwerken volgens Kahnemans twee denksystemen. Eigen vaktaal wordt automatisch verwerkt (System 1), terwijl onbekende vaktaal bewuste aandacht vraagt (System 2). Via strips, visualisaties en gedeelde taal kunnen professionals effectiever communiceren. Het artikel is onderdeel van een blogreeks over de toepassing van cognitiewetenschap in participatief ontwerp.
Hoe we samen betekenis maken
In participatieve sessies ontwikkelen groepen vaak onbewust hun eigen visuele taal. Dit artikel onderzoekt waarom deze symbolische communicatie zo effectief is en hoe we het bewuster kunnen inzetten. Door experimenten met verschillende visualisatietechnieken ontdekken we hoe gedeelde betekenis ontstaat en wat dit betekent voor facilitators. Met praktische tips voor het ontwerpen van participatieprocessen.
Het faciliterende brein
Een kleine verkenning van hoe inzichten uit de cognitiewetenschap over het computationele brein kunnen bijdragen aan effectievere participatieve processen. Als facilitator herken ik dat theorieën over informatieverwerking, mentale representaties en feedbackloops nieuwe perspectieven bieden op de complexiteit van participatieve sessies. Door deze wetenschappelijke lens worden praktijkervaringen verklaarbaar en ontstaan er nieuwe mogelijkheden voor het ontwerpen van participatieprocessen die beter aansluiten bij de werking van ons brein.
