Een legenda is dat gedeelte van een kaart (of een model) waarin de verschillende symbolen die gebruikt zijn uitgelegd worden. In drukwerk is het zo dat een goede legende zo min mogelijk geraadpleegd hoeft te worden. Elk symbool moet direct duidelijk zijn. De legenda is ook vast. Kleuren en vormen kunnen niet beïnvloed worden. De x- en y-assen hebben vaste waardes. Dit in tegenstelling tot de interactieve media. Daar is juist wel de mogelijkheid om kleur, vorm of waarden te wijzigen.
Even voorbijgaand aan het feit dat er een hele wetenschap (de geografie) gericht is op het ontwikkelen van goede kaarten en legenda’s laat ik aan de hand van Gapminder World het grote voordeel zien.
Standaard staat deze map ingesteld op wereld, levensverwachting en inkomen.
gapminder_world_1.gif
Maar dankzij de interactieve legenda kan ik inzicht krijgen in de door mij gekozen landen, de CO2 uitstoot en de ontwikkeling hiervan sinds 1960 tot 2002. Dit laat bijvoorbeeld zien dat deze landen de uitstoot tussen 1973-1979 beduidend verminderd hadden maar dat deze nu weer enorm toeneemt. Nederland zorgt ook voor meer vervuiling dan de ons omringende landen zoals België, Engeland of Frankrijk. Doordat ik de markeer punten kon verkleinen en een spoor kon aanzetten heb ik de voor mij interessante data visueel kunnen presenteren.
gapminder_world_2.gif
De visiuele weergave is eenvoudig maar de kracht die er in deze interactieve kaart schuilt enorm. Het beïnvloeden en daarmee analyseren van data is niet alleen beperkt tot een interactieve legenda maar ook tot alle elementen gebruikt binnen deze kaart.
Sieber, Schmid and Wesmann van het Schweizer Institut für Kartografie in Zürich hebben onderzoek gedaan naar de randvoorwaarden waar interactieve legenda’s aan zouden moeten voldoen: Smart legend – Smart Atlas! (PDF).

ABSTRACT
Atlases are moving quickly towards multimedia, three-dimensional visualization and interactive techniques. Digital atlas maps benefit from nearly free navigation, sophisticated visualization techniques and analytical functionality. Zooming and panning, coloring, and interactive queries are standard features nowadays. But one of the most important features of every map – the legend – still lacks appropriate functionality and even good graphic design. Reviewing traditional and digital map legends, seven functional components can be extracted: visualization, navigation,
analysis, dimensionality, thematic issues, general information, and layout. These seven legend components should be considered in the design process of every interactive legend. But we can go even a step further, by imagining and realizing smart functionality for the legend. In our new „smart legend” approach, the legend is defined as a central control unit of the map. We can distinguish two main feature
categories of a „smart legend”; Self-acting adaptations of the legend that aim at a preferably optimal depiction of the map elements, and the range of user interaction features provided.

Links:
http://www.gapminder.org/
ETH Zürich: Institut für Kartografie
Atlas der Schweiz