De blogreeks Cognitiewetenschap en participatief design neemt je mee in mijn ontdekkingsreis door de cognitiewetenschap en de betekenis daarvan voor participatief ontwerp. Als ontwerper ben ik altijd gefascineerd geweest door hoe mensen denken, leren en samenwerken. Waar traditionele psychologie zich vooral richt op gedrag en mentale processen, biedt de cognitiewetenschap een breder perspectief dat cruciaal is voor ons werk. Door inzichten uit psychologie, informatietheorie, systeemdenken en neurobiologie te verbinden, ontstaat een rijker begrip van menselijke interactie en participatie. In deze reeks deel ik mijn zoektocht om deze inzichten te vertalen naar de praktijk van participatief ontwerp – van het computationele brein tot patronen in groepsprocessen. Een reis waarin theorie en praktijk elkaar steeds ontmoeten en versterken.

De verborgen structuren achter participatie en betrokkenheid

In dit artikel deel ik een inzicht opgedaan tijdens gesprekken met bewoners van Weesp. Ik ontdekte de gelaagdheid van participatieprocessen, waarbij verschillende buurten unieke dynamieken vertonen. Dit inzicht werd verdiept door de theorieën van Hutchins en Van der Bijl-Brouwer, waarbij ik experimenteerde met flexibele participatievormen en het herkennen van onzichtbare structuren.

Co-cognitie, van automatische verwerking naar bewuste betekenis

Dit artikel onderzoekt hoe ontwerpers en ambtenaren elkaars vaktaal verwerken volgens Kahnemans twee denksystemen. Eigen vaktaal wordt automatisch verwerkt (System 1), terwijl onbekende vaktaal bewuste aandacht vraagt (System 2). Via strips, visualisaties en gedeelde taal kunnen professionals effectiever communiceren. Het artikel is onderdeel van een blogreeks over de toepassing van cognitiewetenschap in participatief ontwerp.

Hoe we samen betekenis maken

In participatieve sessies ontwikkelen groepen vaak onbewust hun eigen visuele taal. Dit artikel onderzoekt waarom deze symbolische communicatie zo effectief is en hoe we het bewuster kunnen inzetten. Door experimenten met verschillende visualisatietechnieken ontdekken we hoe gedeelde betekenis ontstaat en wat dit betekent voor facilitators. Met praktische tips voor het ontwerpen van participatieprocessen.

Het faciliterende brein

Een kleine verkenning van hoe inzichten uit de cognitiewetenschap over het computationele brein kunnen bijdragen aan effectievere participatieve processen. Als facilitator herken ik dat theorieën over informatieverwerking, mentale representaties en feedbackloops nieuwe perspectieven bieden op de complexiteit van participatieve sessies. Door deze wetenschappelijke lens worden praktijkervaringen verklaarbaar en ontstaan er nieuwe mogelijkheden voor het ontwerpen van participatieprocessen die beter aansluiten bij de werking van ons brein.

Ga naar de bovenkant