Zo rond 1920, vlak na de eerste wereldoorlog, wilde Otto Neurath (Oostenrijks filosoof, econoom en socioloog; 1882 – 1945) het grote publiek over allerlei ontwikkelingen op sociaal en economisch gebied voorlichten. Hiervoor organiseerde hij tentoonstellingen waarbij regelmatig aantrekkelijke presentatiemiddelen zoals driedimensionale diagrammen gebruikt. Hiervoor werkte hij samen met Marie Reidemeister (1898 – 1968) die het cijfermateriaal geschikt maakte voor grafische bewerking. Stelregel hierbij was dat één symbool één specifieke waarde had. Een grotere waarde werd weergegeven door meer symbolen en niet door een groter symbool.
Terwijl statistische visualisaties voorheen vooral hun oorsprong vonden binnen de wetenschap veranderde dit dankzij Neurath en Gerd Arntz (kunstenaar; 1900 – 1988). In 1926, na een ontmoeting tussen beide mannen, gaat Arntz symbolen ontwikkelen welke toegepast worden in diagrammen.
Kunstwerk van Arntz
Deze manier van beeldstatistiek is bekend als ‘De Weense methode’. Willem Sandberg (1897 – 1984; grafisch ontwerper, directeur Stedelijk Museum (SM) in Amsterdam) die toentertijd psychologie studeerde in Wenen naar Nederland heeft er zorg voor gedragen dat deze methode naar Nederland kwam.
Maar ook Peter Alma (1886 – 1969) raakte vanwege de enorme maatschappelijke betrokkenheid geïnteresseerd in de beeldstatistiek. Na tekenaar te zijn geweest voor Neurath heeft hij na terugkeer in Amsterdam zelfs een atelier voor beeldstatistiek (1933) opgericht.
Door het opkomend socialisme waren Neurath, Reidemeister en Arntz genoodzaakt Oostenrijk te verlaten en naar Nederland te vluchten. En in 1934 stichtte Neurath in Den Haag samen met Reidemeister de Internationale Stichting voor Beeldpaedagogie, het Mundaneum op.
In 1942 richtte Neurath samen met zijn vrouw Marie het ISOTYPE (International System of TYpographic Picture Education) instituut op.
Bronnen:
1. Tentoonstelling Gert Arntz. Ontwerpwerk.
2. Otto Neurath. Wikipedia.
3. Text – Bild – Interface. Otto Neurath und die Merkmale des visuellen Kommunikationsdesigns, zum Vortrag im Rahmen der “Unplugged Heads” at the Institut für neue Medien, Frankfurt (2 December 1997). Frank Hartmann.
4. Otto Neurath. Special Dossiers. Künst = Kaptial.
5. ISOTYPE institue. http://www.fulltable.com/iso/
