Om dat te kunnen beantwoorden is het handig om eerst te definiëren wat in mijn optiek kennis is. Kennis is alle informatie die verwerkt en opgeslagen ligt in iemands hoofd. Kennis onstaat dus als product van informatie, persoonlijke vaardigheden, ervaringen en het vermogen dit te verwerken. Dankzij kennis kan een mens handelen. Kennis wordt weer informatie zodra deze vastgelegd wordt binnen een medium. Kennis goed toepassen dat is wijsheid…
Een recept is informatie hoe je een gerecht klaar maakt. Er is kennis nodig om deze informatie om te zetten in een smakelijk gerecht. Hoe meer kennis hoe beter de kok.
Er zijn verschillende theorieën die kennis uitsplitsen: kennis die je moeilijk kunt vastleggen noemen ze impliciete kennis of tacit knowledge. Kennis die je kunt vastleggen (en dus zo informatie wordt) kun je omschrijven als expliciete kennis. Professor Weggeman (Technische universiteit Eindhoven, leerstoelgebied Organisatiekunde, in het bijzonder Innovatiemanagement):
K=I.EVA (Kennis = Informatie . Ervaring | Vaardigheden | Attitude)
© Weggeman
Sommige splisten deze zelfs nog op als drie verschillende vormen. Naast impliciete en expliciete kennis zien ze de onbewuste (tacit) kennis als derde poot. Dit is de kennis waarvan je je niet bewust bent maar die wel een rol speelt bij het nemen van beslissingen. Deze kennis wordt gevorm door je culturele achtergrond. De bedenker van de term ‘Tacit knowing’ is Michael Polanyi. Meer informatie en een duidelijk voorbeeld kun je lezen in zijn artikel ‘The Structure of Consciousness‘.
Fred Nickols heeft in ‘The Knowledge in Knowledge Management (KM)‘ eenvoudig schema die de verhouding tussen deze drie begrippen verduidelijkt.
Vaak worden implicite en tacit kennis als één term behandeld. Meer hierover in ‘Two Theories of Tacit and Implicit Knowledge (PDF)‘ van Bertil Rolf.
Nonaka en Takeuchi hebben in het zogenaamde SECI model de kennisstromen binnen een organisatie in kaart gebracht.
Kennismanagement
Net zoals web 2.0 is kennismanagement eigenlijk niets meer dan een gehypte kreet waarvan eigenlijk geen eenduidige omschrijving is te geven. Globaal zou je kunnen zeggen dat kennismanagement gaat over alle activiteiten die verband houden met de productiefactor kennis.
- Maakt gebruik van de technologie om informatie te delen ten behoeve van innovatie.
- Richt zich op de kennis binnen een organisatie en probeert die zo te ontwikkelen en te delen dat er betere prestaties geleverd kunnen worden.
- Richt zich op het creeëren van nieuwe kennis.
- Zorgt voor een geheel van ‘voorwaardescheppende en motiverende maatregelen’ waarbinnen competente medewerkers van een bedrijf hun werk goed kunnen doen.
- Richt zich op de ondersteuning van inhoudelijk, kennisintensief werk: het werk van managers, onderzoekers, ontwerpers, adviseurs, verkopers, beleidsmedewerkers en dergelijke. Een van de aandachtsgebieden van kennismanagement is daarom de toepassing van ICT voor het ondersteunen van kenniswerk.
- Gaat naast de toepassing van informatietechnologie over een nieuwe manier van denken over organisaties, waarbij de gedachte centraal staat dat de kwaliteit van de kennis in een organisatie van strategische betekenis is.
De persoon binnen een organisatie die zich hier mee bezig houdt zorgt dus voor een omgeving waar mensen in staat zijn hun werk zo optimaal mogelijk uit te voeren. De persoon die hiervoor verantwoordelijk is kijkt naar de manier waarop mensen in een organisatie van elkaar kunnen leren, hoe de kennisoverdracht binnen een organisatie in de vorm van leerprocessen georganiseerd kan worden.
Bronnen
• Van Kleef Lezing 2006 (PDF), Matthieu Weggeman, december 2006.
• Nickols, F. W. (2000). The knowledge in knowledge management. In Cortada, J.W. & Woods, J.A. (Eds) The knowledge management yearbook 2000-2001 (pp. 12-21). Boston, MA: Butterworth-Heinemann.
• Two Theories of Tacit and Implicit Knowledge, Bertil Rolf.
• A unified model of dynamic organizational knowledge creation. Explanation of SECI model of Nonaka and Takeuchi. Tom de Geytere.